Bakteryjne zapalenie gardła może dawać bardzo uciążliwe objawy, które nierzadko utrudniają codzienne funkcjonowanie. Czy bakteryjne zapalenie gardła jest zaraźliwe? Jakie znamy domowe sposoby, aby pomóc złagodzić objawy w najgorszych momentach choroby? Wyjaśniamy.

Bakteryjne zapalenie gardła – jak dochodzi do infekcji?

Bakteryjne zapalenie gardła może szerzyć się wieloma drogami — poprzez używanie wspólnych sztućców, talerzy czy szklanek, a także drogą kropelkową. Do infekcji może dojść również podczas kontaktu z powierzchnią, z której korzystał chory, i przeniesieniem bakterii w okolice oczu, nosa czy ust.

Za infekcje bakteryjne gardła odpowiada w zdecydowanej większości przypadków jedna bakteria — paciorkowiec Streptococcus pyogenes. Jest to tzw. paciorkowcowe zapalenie gardła, szerzej znane jako angina. Warto pamiętać, że bakteryjne zapalenie gardła jest znacznie rzadsze od infekcji wirusowych – stanowi jedynie od 5 do 10% wszystkich infekcji gardła.

Bakteryjne zapalenie gardła – objawy

Ostre bakteryjne zapalenie gardła daje szereg różnych objawów. Wśród najczęstszych objawów bakteryjnego zapalenia gardła wymienia się:

  • silny, szybko narastający ból gardła;
  • ból podczas połykania;
  • gorączkę przekraczającą 38 stopni Celsjusza;
  • powiększone węzły chłonne szyjne;
  • białawy nalot na migdałkach;
  • zaczerwienienie języczka podniebiennego, obecność drobnych czerwonych plamek na podniebieniu[1].

Do innych, mniej charakterystycznych objawów infekcji bakteryjnej gardła zalicza się m.in. bóle głowy, wysypkę, zaczerwienienie języka, a także grypopodobne bóle mięśni i stawów[1]. Mogą pojawić się również bóle brzucha, nudności i wymioty, najczęściej występują one u dzieci.

Bakteryjne a wirusowe zapalenie gardła – czym się różni?

Bakteryjne zapalenie gardła różni się od wirusowego kilkoma kluczowymi cechami, m.in. obecnością gorączki czy niektórych specyficznych objawów. Infekcje bakteryjne najczęściej występują u dzieci w wieku 3-14 lat, natomiast u osób powyżej 45 roku życia obserwuje się głównie zapalenia o etiologii wirusowej.

Cechą odróżniającą może być już sam charakter bólu, który w zapaleniu bakteryjnym gardła jest bardzo silny i ostry, natomiast w infekcji wirusowej jest zwykle mniej nasilony.

Bakteryjne a wirusowe zapalenie gardła można zróżnicować również na podstawie innych objawów, m.in. w infekcji bakteryjnej:

  • obserwuje się powiększenie migdałków podniebiennych i nalot;
  • występują powiększone węzły chłonne szyjne;
  • gorączka jest wyższa niż w infekcjach wirusowych;
  • zazwyczaj nie występuje kaszel i katar[2].

Czy bakteryjne zapalenie gardła jest zaraźliwe?

Bakteryjne zapalenie gardła jest zaraźliwe. Choroba może przenosić się z jednej osoby na drugą drogą kropelkową (np. podczas kaszlu lub kichania) oraz drogą kontaktową. Zarazić można się poprzez używanie wspólnych talerzy czy sztućców. Bardzo łatwo do rozprzestrzenienia się zakażenia dochodzi również w przedszkolach i szkołach podczas wspólnej zabawy czy przy współdzieleniu przyborów szkolnych.

Infekcja bakteryjna gardła – co stosować? Domowe sposoby

O ile podstawowym sposobem leczenia bakteryjnego zapalenia gardła jest antybiotykoterapia[2], o tyle domowe sposoby mogą pomóc złagodzić jego dolegliwości, które mu towarzyszą. Zalicza się do nich m.in. płukanki gardła, tabletki do ssania czy stosowanie naparów ziołowych.

Płukanie gardła

Płukanki gardła są jednym z wielu domowych sposobów na bakteryjne zapalenie gardła. Można je wykonać przy użyciu soli fizjologicznej (do kupienia w każdej aptece) lub przy pomocy naparów ziołowych. Do najczęściej stosowanych ziół na gardło zalicza się m.in. szałwię, bławatka, prawoślaz lekarski, malwę czy bławatka. Mają one właściwości łagodzące i aseptyczne, które mogą pomóc w walce z bólem i obrzękiem.

Stosowanie tabletek nawilżających gardło

W łagodzeniu bólu w przebiegu infekcji bakteryjnych gardła pomocne mogą się okazać tabletki nawilżające gardło. Zawierają one m.in. hialuronian sodu i inne substancje, które razem tworzą powłokę na podrażnionej powierzchni błony śluzowej gardła. Wspomaga to regenerację i leczenie bakteryjnego zapalenia gardła antybiotykami.

Spożywanie naparów ziołowych

Napary z ziół również mogą być odpowiedzią na to, jak leczyć objawy bakteryjnego zapalenia gardła. Można do nich dodać np. soku z malin czy miodu, aby dodatkowo wzmocnić korzystne efekty. Napary z ziół mogą pomóc złagodzić ból i podrażnienie gardła w przebiegu infekcji bakteryjnych.

Ssanie kostek lodu

Ssanie kostek lodu to kolejny domowy sposób na bakteryjne zapalenie gardła. Może dać krótkotrwałą ulgę w uciążliwym bólu, a także pomóc zmniejszyć podrażnienie. Nie należy jednak dawać do ssania kostek lodu małym dzieciom, ponieważ istnieje duże ryzyko zachłyśnięcia.

Relaks i odpoczynek

Przy bakteryjnym zapaleniu gardła bardzo ważne znaczenie ma odpoczynek. Daje on szansę na regenerację organizmu i wspomaga proces wychodzenia z infekcji. Istotne znaczenie ma również odpowiednia ilość snu, leżenie w łóżku i przyjmowanie dużych ilości płynów.

Bakteryjne zapalenie gardła – ile trwa?

Typowe, niepowikłane bakteryjne zapalenie gardła trwa średnio od 2 do 5 dni. Nie jest to jednak regułą i czasami infekcja przedłuża się nawet do 2 tygodni.

Czy bakteryjne zapalenie gardła można wyleczyć antybiotyku?

Antybiotykoterapia w przypadku potwierdzenia infekcji bakteryjnej gardła jest zalecana wszystkim pacjentom. Nie powinno się go przyjmować w momencie, kiedy objawy kliniczne bądź wyniki dodatkowych badań przemawiają bardziej za infekcją wirusową. Domowe sposoby mogą być cennym uzupełnieniem leczenia antybiotykiem, jednak nie mogą być traktowane jak jego zastępstwo.

Bilbiografia:

  1. Strep throat-Strep throat – Symptoms & causes – Mayo Clinic [na:] „Mayo Clinic”, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/strep-throat/symptoms-causes/syc-20350338, 2022 r., dostęp 8 stycznia 2024 r.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski. Interna Szczeklika 2023. Medycyna Praktyczna 2023.