Drapanie, swędzenie czy łaskotanie w gardle, to jedne z najczęstszych subiektywnych odczuć dotyczących górnych dróg oddechowych. Mogą to być jedynie chwilowe niedogodności, wynikające na przykład z nagłej zmiany temperatury powietrza, wysuszenia śluzówki gardła czy wystawienia się na zanieczyszczenia, takie jak dym nikotynowy.

Czasem jednak zwiastują początek infekcji, reakcję uczuleniową lub inne poważne schorzenia, dlatego warto przyjrzeć się bliżej zarówno objawom płynącym z gardła, jak i innym, ogólnoustrojowym, jeśli takie występują. Sprawdź, co może być powodem swędzenia w gardle i jak sobie poradzić z tą dolegliwością!

Spis treści

1. Drapanie i swędzenie w gardle
2. Drapanie w gardle – przyczyny
3. Drapanie i swędzenie w gardle – jak się objawia?
4. Drapanie w gardle w nocy – co oznacza?
5. Domowe sposoby na drapanie w gardle
6. Jak leczyć drapanie w gardle?
7. Drapanie w gardle – podsumowanie

Drapanie w gardle – przyczyny

Swędzenia w gardle może mieć bardzo różne przyczyny – od już wspomnianych, całkiem prozaicznych, po te poważniejsze, związane z chorobą. Do najczęściej występujących można zaliczyć :

  • infekcje gardła i pozostałych części górnych dróg oddechowych – najczęściej spowodowane są infekcją wirusową, które są częste zwłaszcza w okresie jesienno – zimowym;
  • alergie – narażenie się na alergeny, zwłaszcza wziewne, bardzo często powoduje uczucie drapania w gardle. Najczęściej do ekspozycji dochodzi wiosną (pyłki), jednak u osób uczulonych np. na kurz, problem może pojawiać się w dowolnym momencie roku;
  • przeciążenie gardła i krtani na skutek długiego mówienia – częste u osób pracujących głosem, np. nauczycieli, lektorów, spikerów czy wokalistów;
  • kontakt z zanieczyszczeniami powietrze – reakcję mogą wywoływać zarówno spaliny, jak i dym nikotynowy czy pył;
  • przesuszenie błon śluzowych gardła – może do niego dochodzić na skutek przebywania w klimatyzowanych lub ogrzewanych pomieszczeniach;
  • refluks żołądkowo – przełykowy – kwas cofający się z żołądka może prowadzić nie tylko do podrażnień w obrębie przełyku, ale w niektórych przypadkach także gardła;
  • przyjmowanie niektórych leków – np. niektórych przeciwnadciśnieniowych, przeciwuczuleniowych i wybranych antydepresantów.

Drapanie i swędzenie w gardle – jak się objawia?

Uczucie drapania w gardle jest bardzo subiektywne. U niektórych osób może przyjąć postać swędzenia, łaskotania, a czasem palenia. Niektórzy pacjenci określają tę dolegliwość jako gryzienie w gardle lub kłucie.

Objaw ten nie musi utrzymywać się stale, mogą pojawić się również inne dolegliwości :

  • łaskotanie w gardle podczas oddychania;
  • drapanie w gardle podczas jedzenia i połykania;
  • suchy kaszel;
  • suchość w gardle;
  • mocne drapanie w gardle po zimnym napoju;
  • swędzenie lub łaskotanie w uszach.

Objawy, które powinny skłonić pacjenta do konsultacji lekarskiej to gorączka, uporczywy kaszel, trudności z oddychaniem lub silny czy długotrwały ból gardła.

Drapanie w gardle w nocy – co oznacza?

Drapanie w gardle w nocy lub po nocy najczęściej ma związek z warunkami, jakie panują w sypialni. Zbyt wysoka temperatura lub zbyt suche powietrze w połączeniu z oddychaniem przez otwarte usta w czasie snu może skutkować właśnie suchością gardła i jego drapaniem po przebudzeniu. Jeśli dolegliwość spowodowana jest warunkami, zwykle przechodzi po kilku minutach od przebudzenia lub po kilkukrotnym przełknięciu śliny czy wypiciu kilku łyków wody .

Nocne drapanie w gardle często dotyczy osób cierpiących na choroby zapalne zatok lub katar o różnym podłożu (zarówno infekcyjnym, jak i alergicznym). Odpowiada za to znacznie zmniejszone oczyszczanie nosa w czasie snu, przez co wydzielina z nosa i zatok spływa bezpośrednio do gardła i może zbierać się na jego tylnej ścianie (co jest dodatkowo intensyfikowane pozostawaniem w pozycji leżącej).

Domowe sposoby na drapanie w gardle

Drapiące gardło to bardzo częsta dolegliwość i rzadko jest ona przyczyną wizyty u lekarza. Znacznie częściej w wypadku jej występowania stosowany jest szereg domowych sposobów na drapanie w gardle. Jakie są najbardziej popularne ?

  • odpowiednie nawadnianie – picie dużej ilości płynów nie tylko mechanicznie nawilża błony śluzowe gardła w trakcie ich połykania, ale pozwala nawadniać je na poziomie komórkowym, dzięki czemu śluzówki będą lepiej nawilżone i odżywione, a przy tym mniej podatne na wysuszenie i infekcje. Warto przy tym pamiętać, że najlepiej jest spożywać wodę w temperaturze pokojowej lub lekko ciepłą. Zarówno zimne, jak i gorące płyny mogą dodatkowo podrażnić gardło;
  • ziołowe płukanki – szałwia, kora dębu, rumianek, melisa, a nawet woda z solą – to stare domowe sposoby na gardłowe problemy. Płukanki te działają ściągająco i przeciwzapalnie, dzięki czemu pomagają zdławić infekcję i przywrócić równowagę błonom śluzowym;
  • ograniczenie pikantnych potraw oraz napojów zawierających kofeinę i teinę – zarówno ostre przyprawy, jak i kofeina, teina czy alkohol mają właściwości odwadniające, a do tego związki te podrażniają śluzówkę gardła w momencie ich przełykania;
  • siemię lniane – substancje śluzowe zawarte w parzonym czy gotowanym siemieniu lnianym działają na śluzówkę jak plaster, chroniąc ją przed dalszymi podrażnieniami;
  • miód – również działa osłonowo na śluzówkę, a dodatkowo ma właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe. Można mieszać go z wodą lub herbatą, trzeba jednak pamiętać, by temperatura płynów nie przekraczała 40°C, ponieważ powyżej tej temperatury miód traci swoje prozdrowotne właściwości;
  • szal, golf, chusta – podczas jesienno-zimowych wyjść trzeba koniecznie pamiętać o osłanianiu szyi ubraniem. Nie tylko zapobiegnie to przewianiu, ale nie dopuści do dalszych podrażnień.

Jak leczyć drapanie w gardle?

Gdy domowe sposoby zawodzą, warto sięgnąć po środki apteczne, które pozwolą zwalczyć uciążliwe drapanie w gardle. Gdy drapie w gardle warto wybrać środek, który złagodzi już powstałe podrażnienia, nie dopuszczając jednocześnie do powstania kolejnych lub powiększania się już istniejących.

Niektóre z nich zawierają składniki aktywne, które pod wpływem śliny tworzą hydrożel pokrywający błonę śluzową gardła, długotrwale nawilżając ją i chroniąc przed dalszymi podrażnieniami, a jednocześnie łagodzą objawy już istniejących mikrouszkodzeń.

Choć drapanie w gardle jest dolegliwością dosyć bagatelizowaną, warto pamiętać o tym, że przedłużające się objawy, lub pojawienie się nowych powinno skłonić pacjenta do wizyty lekarskiej i wykonania badań wykluczających poważniejsze dolegliwości związane z występowaniem drapania w gardle.

Drapanie w gardle – podsumowanie

Drapanie lub swędzenie w gardle to z pewnością jedna z najczęstszych dolegliwości ze strony górnych dróg oddechowych, zwłaszcza w okresie jesienno – zimowego spadku odporności. Domowe sposoby mogą złagodzić odczuwalny dyskomfort, jednak należy pamiętać o tym, że przedłużające się objawy czy ich duże nasilenie powinny skłonić pacjenta do pogłębionej diagnostyki w gabinecie lekarskim.

Bibliografia:

1. Waśniewska-Okupniak, Elżbieta. „Ból gardła.” General Practitioner/Lekarz POZ 6.5 (2020).
2. KRÜGER, Karen, TÖPFNER, Nicole, BERNER, Reinhard, et al. Sore Throat. Deutsches Ärzteblatt International, 2021, vol. 118, no 11, p. 188.
3. GOWIN, Ewelina et HORST-SIKORSKA, Wanda. Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku–czy to możliwe? Treatment of pharyngitis without antibiotics–is this possible?.