Ból głowy, gorączka, katar, kaszel i drapanie w gardle. Powyższe objawy mogą wskazywać zarówno na zwykłe przeziębienie, jak i na znacznie poważniejszą grypę. Trudności w ich rozróżnieniu mogą, zwłaszcza w przypadku nierozpoznanej grypy, prowadzić do wielu poważnych komplikacji zdrowotnych. Kiedy to przeziębienie, a kiedy grypa?
Grypa czy przeziębienie?
Zarówno grypa, jak i przeziębienie wywoływane są przez wirusy, dają podobne objawy, a dodatkowo każdy może zachorować na obie te przypadłości. Co więcej, największa liczba zachorowań na oba te schorzenia występuje mniej więcej w tym samym czasie – czyli od jesieni do wiosny.
Błędne rozpoznanie grypy może być jednak bardzo niebezpieczne i nieść ze sobą groźne dla życia powikłania. Zwłaszcza, gdy chorującymi są dzieci, osoby starsze lub osoby o obniżonej odporności. To z tego powodu tak istotne jest umiejętne odróżnienie grypy od przeziębienia, co umożliwi podjęcie właściwego leczenia.
Grypa a przeziębienie — różnice. Jak rozpoznać?
Ponieważ zarówno grypa, jak i przeziębienie mają dużo tożsamych objawów, a szczyt zachorowań na oba schorzenia przypada w podobnym czasie, odróżnienie ich od siebie może być trudne. Jednak nie niemożliwe, ponieważ jest kilka znaczących różnic.
Grypa a przeziębienie — objawy
Choroby przeziębieniowe są wywoływane przez wirusy powodujące zakażenie górnych dróg oddechowych – głównie rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy lub wirusy paragrypy (grypy rzekomej) – w sumie ponad 200 różnych patogenów. Grypa jest natomiast wywoływana przez wirusa grypy typu A i B (najczęściej) lub typu C.
Zasadniczą różnicą pomiędzy grypą a przeziębieniem jest prędkość rozwoju objawów. W przypadku grypy początki są bardzo gwałtowne, a objawy mniej reagują na leczenie domowe. Przeziębienie zaś rozwija się stopniowo i dość powoli. Łatwiej jest też ograniczyć objawy, stosując domowe sposoby.
- W przypadku grypy jednym z pierwszych objawów jest wysoka gorączka (powyżej 39oC), uczucie ogólnego rozbicia, złe samopoczucie, bóle głowy i dreszcze. Do objawów ogólnych w 3 dniu choroby dołączają symptomy ze strony układu oddechowego – duszący kaszel, czasem katar. Grypie mogą towarzyszyć także dolegliwości ze strony układu pokarmowego – biegunka, bóle brzucha, nudności i wymioty[1].
- Przeziębienie ma łagodniejszy zarówno początek, jak i cały przebieg. Pierwszymi symptomami są zazwyczaj chrypka, ból i drapanie gardła, katar. Temperatura zazwyczaj nie przekracza 38oC, a powyższym objawom może towarzyszyć zmęczenie i pokasływanie. Uczucie ogólnego rozbicia, wysoka gorączka i bóle mięśniowo-stawowe, które są takie charakterystyczne dla grypy, w przypadku przeziębienia występują niezmiernie rzadko[1].
Warto wiedzieć, że grypa od przeziębienia różni się także długością trwania. Choroby przeziębieniowe trwają zwykle do 7 do 10 dni. Z kolei objawy grypy mogą zacząć ustępować w ciągu 3 do siedmiu dni, jeśli nie doszło do powikłań. U części pacjentów objawy takie jak ogólne rozbicie czy kaszel poinfekcyjny mogą utrzymywać się nawet do trzech tygodni.
Grypa a przeziębienie — powikłania
Prawidłowe odróżnienie grypy od przeziębienia jest istotne przede wszystkim dlatego, że źle leczona lub nieleczona grypa może w efekcie dać szereg groźnych dla zdrowia i życia powikłań[2]:
- zapalenie płuc,
- zapalenie ucha środkowego,
- angina paciorkowcowa,
- zapalenie osierdzia lub wsierdzia,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu,
- uogólniona sepsa.
Wśród rzadziej występujących powikłań trzeba wskazać poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego, zapalenie mięśni (czasem przebiegające z zapaleniem i uszkodzeniem nerek), zespół Guillaina-Barrego.
Ze względu na ostry przebieg i możliwe powikłania, grypa jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci, osób starszych i pacjentów z obniżoną odpornością.
Grypa a przeziębienie — leczenie
Zarówno przeziębienie, jak i grypę leczy się głównie objawowo, w zależności od symptomów danego pacjenta.
Do najczęściej stosowanych leków należą[3]:
- leki przeciwgorączkowe (ibuprofen/paracetamol),
- preparaty na katar (tabletki z pseudoefedryną lub spraye do nosa zawierające oksymetazolinę lub ksylometazolinę),
- syropy na kaszel (w zależności od rodzaju kaszlu, mogą one rozrzedzać zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę lub hamować odruch kaszlowy),
- preparaty na ból gardła (tabletki nawilżające na gardło z hialuronianem sodu, spraye i pastylki zawierające substancje miejscowo znieczulające i antyseptyczne).
W stanach przeziębieniowych i grypowych zaleca się również pozostanie w domu, odpoczynek, lekką, bogatą w witaminy i rozgrzewającą dietę oraz prawidłowe nawadnianie organizmu.
Wśród domowych sposobów wsparcia w przeziębieniu i grypie warto wyróżnić napary ziołowe[4]:
- kwiat lipy – działa napotnie i odtruwająco, dodatkowo łagodzi kaszel,
- czarny bez – ma właściwości wykrztuśne, przeciwzapalne i przeciwbólowe,
- krwawnik – bogaty we flawonoidy i kwasy organiczne działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo,
- rumianek – ma silne działanie napotne i przeciwzapalne. Dodatkowo działa kojąco i ułatwia zasypianie.
Nie można zapominać także o dobroczynnych właściwościach miodu. Ma on silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, wpływa łagodząco na podrażnioną śluzówkę gardła i wspiera procesy immunologiczne.
W przypadku części pacjentów, oprócz leczenia objawowego stosuje się również leczenie przeciwwirusowe. Do tej grupy należą osoby starsze, kobiety w ciąży i w połogu, pacjenci z obniżoną odpornością, a także osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, choroby układu krążenia, POChP, choroby nerek.
Rozpoznanie objawów grypowych jest bardzo istotne w przypadku powyższej grupy, ponieważ leczenie przeciwwirusowe powinno zostać rozpoczęte do 48 godzin od wystąpienia symptomów.
Ze względu na liczne, niebezpieczne powikłania, WHO zaleca stosowanie prewencji w postaci szczepień ochronnych przeciwko grypie. Szczepienia takie wykonuje się co roku przed rozpoczęciem sezonu grypowego.
Grypa czy przeziębienie? Podsumowanie
Przeziębienie i grypa to choroby, które na pierwszy rzut oka są do siebie bardzo podobne. Dlatego czasem mogą występować trudności z prawidłową diagnozą. Z powodu możliwych powikłań pogrypowych warto jednak nauczyć się rozróżniania tych stanów, a w razie wątpliwości, dobrze jest zasięgnąć porady lekarza.
Bibliografia:
- Zuchowski A., Nowicka-Zuchowska A. (2019). Leczenie przeziębienia i grypy u dzieci. Lek w Polsce. VOL 29 NR 11/12’19 (342/343), 23-27.
- Johnson, K. E., Song, T., Greenbaum, B., & Ghedin, E. (2017). Getting the flu: 5 key facts about influenza virus evolution. PLoS pathogens, 13(8), e1006450.
- PAVIA, Grazia, SCARPA, Fabio, CICCOZZI, Alessandra, et al. Changing and evolution of influenza virus: is it a trivial flu?. Chemotherapy, 2024.
SIUDEM, Paweł. Wybrane zioła w prewencji i wspomaganiu leczenia wirusowych infekcji dróg oddechowych. Lek w Polsce, 2022, vol. 375, no 07-08, p. 13-20.
Najnowsze komentarze