Suchy kaszel jest jednym z objawów charakterystycznych dla ostrej infekcji górnych dróg oddechowych[1], które tak często przytrafiają się w okresie jesienno – zimowym. Męczący i duszący może skutecznie obniżyć komfort codziennego życia. Co stosować na suchy kaszel? Poznaj skuteczne, domowe sposoby na tę dolegliwość.

Suchy kaszel – co go powoduje?

Najczęstszą przyczyną suchego kaszlu jest infekcja. Jest to odruch obronny organizmu na podrażnienie błony śluzowej górnych dróg oddechowych. W okresie obniżonej odporności infekcje te mogą powstawać zarówno z powodu zakażeń bakteryjnych, jak i wirusowych.
Jednak suchy kaszel jest objawem nie tylko infekcji.

Często występuje on również w stanach takich jak[1]:

  • astma oskrzelowa;
  • alergie (zwłaszcza wziewne);
  • refluks żołądkowo – przełykowy;
  • choroby serca i układu krążenia (zwłaszcza nadciśnienie płucne);
  • nowotwory układu oddechowego;
  • ciało obce w drogach oddechowych.

Suchy, męczący kaszel może pojawiać się także na skutek przyjmowania niektórych leków (np. inhibitorów konwertazy angiotensyny, stosowanych w leczeniu nadciśnienia), a także z powodu przebywania w suchych, klimatyzowanych pomieszczeniach czy w wyniku wdychania zanieczyszczeń, takich jak dym tytoniowy lub smog[1].

Suchy kaszel może również występować po ostrej infekcji dróg oddechowych. Taka poinfekcyjna dolegliwość może trwać nawet kilka tygodni. Jest to czas, w którym podrażniony i uszkodzony nabłonek błon śluzowych górnych dróg oddechowych ulega złuszczeniu i wymianie[2].

Suchy kaszel – jak się objawia?

Suchy kaszel to tak zwany kaszel nieproduktywny[3]. Nie służy on bowiem wykrztuszaniu zalegającej w górnych drogach oddechowych wydzieliny, a jest jedynie objawem obronnym organizmu w odpowiedzi na uszkodzenia i podrażnienia śluzówki gardła oraz górnych dróg oddechowych.

Zwykle ma charakter napadowy, a kaszlący może w trakcie napadu odczuwać ból i ucisk w klatce piersiowej. Może również dojść do problemów z utrzymaniem moczu.

W suchym kaszlu potrzeba kasłania może występować bardzo często lub wręcz ciągle, co może znacznie utrudniać prawidłowe funkcjonowanie w czasie dnia, a także zasypianie. Dodatkowo nieustanny kaszel jeszcze bardziej podrażnia śluzówkę gardła, co zwiększa częstotliwość kolejnych napadów.

Charakterystycznymi objawami, które odczuwa pacjent pomiędzy kolejnymi napadami kaszlu, są: suchość, pieczenie i drapanie w gardle.

Co stosować na suchy kaszel? Domowe sposoby

Podstawą leczenia suchego kaszlu jest nie tylko podawanie substancji działających wykrztuśnie i przeciwkaszlowo, ale również takich, które działają osłonowo, powlekająco i nawilżająco na uszkodzoną błonę śluzową górnych dróg oddechowych.

W domowej apteczce można znaleźć wiele preparatów i specyfików, które z sukcesem i całkowicie bezpiecznie można stosować dla łagodzenia napadów suchego kaszlu.

Zioła na suchy kaszel

Matka natura zna wiele sposobów na suchy kaszel. Zioła można stosować zarówno w formie herbat, jak i naparów do płukania gardła.

Napar z lipy działa łagodząco na błony śluzowe gardła, szałwia ma silne działanie przeciwzapalne i antyseptyczne, a rumianek działa osłonowo.

Warto również zastosować prawoślaz lub podbiał, które działają wykrztuśnie i przeciwskurczowo, łagodząc stany zapalne górnych dróg oddechowych.

Inhalacje z dodatkiem olejków eterycznych

Wdychanie pary wodnej działa nawilżająco na śluzówkę gardła i górnych dróg oddechowych. Jeśli do wody zostanie dodane kilka kropli olejku eterycznego, można dodatkowo uzyskać efekt ściągający, przeciwbakteryjny lub antywirusowy.

Ulgę w napadach suchego kaszlu, przynoszą olejki z roślin takich jak:

  • eukaliptus;
  • sosna;
  • rozmaryn;
  • majeranek;
  • drzewo sandałowe.

Nawilżanie powietrza w domu

Suche powietrze w domu to standard w okresie grzewczym. Jego ciągłe wdychanie może prowadzić do podrażnienia delikatnej błony śluzowej gardła i górnych dróg oddechowych.

Dlatego w okresie intensywnego ogrzewania warto pamiętać o prawidłowej wilgotności powietrza. Można ją podnieść poprzez stosowanie nawilżaczy powietrza, które mają dodatkowy atut – kilka kropli olejku eterycznego wpuszczone do nawilżacza dodatkowo pomogą zwalczyć uporczywy kaszel.

Nawilżanie gardła

Wysuszona śluzówka gardła znacznie łatwiej ulega mikro uszkodzeniom i podrażnieniom, dlatego ważne jest jej odpowiednie nawilżanie. Można poprawić wilgotność śluzówki, zwiększając dobowe spożycie wody lub wypijając ziołowe napary.

Można poprawić wilgotność śluzówki, zwiększając dobowe spożycie wody lub wypijając ziołowe napary. Można również zakupić środki apteczne bez recepty – np. nawilżające tabletki do ssania, zawierające hialuronian sodu. Związek ten wspiera nawilżenie błony śluzowej gardła, a także wykazuje działanie ochronne i łagodzące.

Składniki takich tabletek często łączą nawilżanie z efektem powlekającym, co dodatkowo wspiera podrażnioną śluzówkę gardła.

Suchy kaszel w nocy – co robić?

Suchy kaszel w nocy może być efektem zbyt suchego powietrza w pomieszczeniu lub zbyt wysokiej temperatury w sypialni. Dlatego warto zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w sypialni.

  • Można je uzyskać przy pomocy gotowych nawilżaczy lub zainstalować na kaloryferach specjalne pojemniki z wodą. Do wody (czy to w nawilżaczu czy w pojemniku na kaloryferze) warto dodać kilka kropel olejku eterycznego o działaniu przeciwzapalnym lub antyseptycznym.
  • W przypadku, gdy suchy kaszel występuje tylko w nocy, a nawilżanie powietrza niewiele zmienia, warto wspomóc się preparatami o właściwościach przeciwkaszlowych. Pozwolą zapewnić sobie komfortowy sen, bez wybudzeń i zakłóceń, spowodowanych napadami suchego kaszlu[4].

Jak wyleczyć suchy kaszel? Podsumowanie

Suchy kaszel może skutecznie utrudnić życie, dlatego warto działać już w momencie występowania pierwszych napadów. Powyższe domowe sposoby są całkowicie bezpieczne i często wystarczające dla uporania się lub znacznego złagodzenia męczących napadów suchego kaszlu.

Jeśli jednak pomimo wdrożonych metod objaw nie ustępuje lub napady nasilają się, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, który zdiagnozuje bezpośrednią przyczynę występowania napadów kaszlu i wdroży odpowiednie leczenia.

Bibliografia:

  1.  Danysz A., Kwieciński A., 2007, Kaszel – klasyfikacja i leczenie. Farmaceutyczny Przegląd Naukowy 2007; 1, str. 22-23.
  2. Gwiazdowska, L. M. Diagnostyka i leczenie suchego kaszlu ze szczególnym uwzglêdnieniem dekstrometorfanu. https://smif.com.pl/files/articles/54/443.pdf (dostęo 7/1/2023)
  3. Matczak, D., & Jakubowska-Pietkiewicz, E. M. (2019). Dwa oblicza kaszlu-zasady rozpoznawania i leczenia kaszlu suchego i wilgotnego. Klinika Pediatryczna, 27(3).
  4. Brzecka, Anna, et al. „Ustąpienie przewlekłego nocnego kaszlu po zastosowaniu leczenia ciągłym dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych (CPAP) u chorego z astmą i zespołem obturacyjnego bezdechu śródsennego.” Pneumonologia i Alergologia Polska 79.2 (2011): 121-120.