Zapalenie krtani – przyczyny, objawy, domowe sposoby leczenia

Zapalenie krtani jest dość często występującym schorzeniem w okresie jesienno-zimowym, gdy ryzyko infekcji jest największe. Jego objawy mogą przypominać zapalenie gardła, jednak czasami, w szczególności u dzieci, może mieć ono bardzo ciężki przebieg. Jakie mogą być przyczyny zapalenia krtani? Jakie objawy daje zapalenie krtani i w jaki sposób się je leczy? Wyjaśniamy. 

Zapalenie krtani – co to jest?

Zapalanie krtani to stan zapalny w obrębie błony śluzowej krtani. Jest to struktura, będąca górnym odcinkiem układu oddechowego, odgraniczająca tchawicę od gardła. W jej obrębie znajdują się struny głosowe, odpowiedzialne za wydawanie dźwięków. 

Stan zapalny krtani może mieć charakter ostry lub przewlekły. W zapaleniu ostrym trwa ono krócej niż 3 tygodnie, zazwyczaj 3-7 dni. Natomiast przewlekłe zapalenie krtani trwa powyżej 3 tygodnie, czasem nawet kilka miesięcy¹.

Jakie są przyczyny zapalenia krtani?

Przyczyn zapalenia krtani może być wiele. Najczęściej jest ono wynikiem infekcji wirusowej bądź rzadziej bakteryjnej, a wyjątkowo rzadko zakażenia grzybiczego. Ponadto może się ono rozwijać w wyniku:

• podrażnienia błony śluzowej krtani w wyniku palenia papierosów;
• nadużywania głosu np. przez nauczycieli, wykładowców, wokalistów, lektorów, aktorów i innych osób pracujących głosem;
• narażenia na czynniki drażniące, np. alkohol, dym papierosowy, zanieczyszczenia powietrza, alergeny;
• refluksu żołądkowo-przełykowego;
• stosowania leków wziewnych, np. w przebiegu astmy bądź przewlekłej obturacyjnej choroby płuc².

Zapalenie krtani – objawy

Zapalenie krtani może dawać wiele różnorodnych objawów. Symptomy różnią się również w zależności od typu choroby. Najczęściej jednak u pacjentów występuje:

• kaszel, zwykle suchy;
• ból przy połykaniu;
• chrypka z lub bez utraty głosu;
• czasem odkrztuszanie wydzieliny;
• duszności;
• trudności z przełykaniem pokarmów;
• nadmierne ślinienie się³.

 Ostre podgłośniowe zapalenie krtani – objawy

Podgłośniowe ostre zapalenie krtani jest najczęściej wywoływane przez wirusy i obejmuje tkanki znajdujące się pod głośnią i strunami głosowymi. Najczęściej rozwija się u dzieci do ok. 6 roku życia. Pojawiający się w jego przebiegu obrzęk może być przyczyną znacznej duszności i problemów z oddychaniem. Wśród innych objawów zapalenia krtani podgłośniowego wymienia się szczekający kaszel, zaciąganie międzyżebrzy przy oddychaniu i świsty oddechowe⁴. 

Nadgłośniowe zapalenie krtani – objawy

Ten typ zapalenia krtani jest wywoływany przez bakterie, przede wszystkim Haemophilus influenzae typu B. W przebiegu choroby dochodzi do rozwoju stanu zapalnego błony śluzowej tkanek znajdujących się powyżej głośni. Może wystąpić w każdej grupie wiekowej, jednak najczęściej rozwija się u dzieci w wieku 3-6 lat. 

Jak wygląda zapalenie krtani nadgłośniowe? Zazwyczaj w ciągu 6-12 godzin od początku infekcji górnych dróg oddechowych pojawia się duszność krtaniowa, ze świstami, trudnościami z oddychaniem i obniżeniem saturacji. Głos ulega ściszeniu bądź stłumieniu. U dorosłych to ostre zapalenie krtani ma o wiele łagodniejszy przebieg niż u dzieci⁴.

Przewlekłe zapalenie krtani – objawy

Symptomy przewlekłego zapalenia krtani nie różnią się zazwyczaj mocno od tych, pojawiających się w zapaleniu ostrym. Różnicą jest czas ich utrzymywania się i nasilenie, które zwykle jest mniejsze. Może objawiać się np. utrzymującym się kaszlem i chrypką bez bólu gardła. 

Co na zapalenie krtani? Babcine sposoby 

Objawy zapalenia krtani możemy złagodzić, stosując proste domowe sposoby naszych babć. Pomocne może się okazać oszczędzanie głosu, picie dużej ilości płynów i powstrzymanie się od palenia papierosów bądź wdychania dymu tytoniowego. Dodatkowym wsparciem mogą być również inhalacje bądź preparaty ziołowe. 

Inhalacja z soli emskiej

Inhalacje z soli emskiej lub hipertonicznej mogą być dobrym babcinym sposobem na zapalenie krtani, jeśli towarzyszy mu mokry kaszel. 

Pobudza wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, przez co wykazuje wykrztuśne działanie. Inhalacje te można wykonywać przy pomocy inhalatora, bądź po wlaniu roztworu soli emskiej do miski z wodą. Na suchy kaszel z uczuciem podrażnionego gardła dobrze sprawdzą się inhalacje z izotonicznego roztworu z kwasem hialuronowym  

Płukanie gardła naparami ziołowymi

Płukanki do gardła z ziół są domowym sposobem na zapalenie krtani, który może pomóc w łagodzeniu stanu zapalnego. Warto sięgnąć po zioła o właściwościach nawilżających (np. prawoślaz lekarski, babka lancetowata, lipa), przeciwzapalnych (np. szałwia) bądź wykrztuśnych (np. tymianek). 

Tabletki do ssania o działaniu nawilżająco-łagodzącym

Pomocnym sposobem na leczenie zapalenia krtani w domu są również tabletki do ssania o właściwościach łagodzących. Mogą zawierać różne substancje, np. hialuronian sodu, ekstrakty ziołowe czy też składniki przeciwbólowe, które pomogą złagodzić dolegliwości. 

Zapalenie krtani – jak przebiega leczenie?

Przebieg leczenia zapalenia krtani zależy w dużej mierze od jego przyczyny. 

• W przypadku infekcji wirusowej podstawą jest leczenie objawowe, tzn. stosowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, rozrzedzających wydzielinę, a w razie potrzeby również sterydów wziewnych. Infekcja bakteryjna może wymagać dodatkowo włączenia antybiotyku. 

• W pozostałych przypadkach należy skupić się na leczeniu choroby podstawowej. Dla osób z refluksem żołądkowo-przełykowym pomocne mogą się okazać leki hamujące wydzielanie soku żołądkowego. 

• W przypadku alergii można sięgnąć po leki przeciwhistaminowe natomiast jeśli źródłem problemu jest palenie papierosów, podstawowym zaleceniem będzie ich rzucenie. W każdym z nich można wspomagać się inhalacjami i innym leczeniem objawowym.

H2: Ile trwa zapalenie krtani?

Zapalenie krtani może trwać od kilku dni w przypadku zapalenia ostrego, do nawet kilku miesięcy bądź lat przy zapaleniu przewlekłym. Średnio jednak typowo przebiegające ostre zapalenie krtani trwa od 3 do 7 dni.

Czy zapalenie krtani jest zaraźliwe?

Zapalenie krtani jest zaraźliwe wyłącznie wtedy, gdy jego przyczyną jest infekcja wirusowa bądź bakteryjna. Zarazki przenoszone są wtedy najczęściej drogą kropelkową. W innych wypadkach (np. przy zapaleniach związanych z paleniem tytoniu czy nadużywaniem głosu) zapalenie nie jest zaraźliwe.  

Czy zapalenie krtani jest groźne?

W większości przypadków zapalenie krtani u osób dorosłych nie jest groźne, ponieważ rzadko w jego przebiegu pojawia się na tyle masywny obrzęk, aby prowadzić do trudności z oddychaniem. Natomiast u małych dzieci, których światło krtani jest dość wąskie, obrzęk krtani szybciej może prowadzić do pojawienia się duszności. 

Szczególnie niebezpieczne jest nadgłośniowe zapalenie krtani, które grozi niewydolnością oddechową, i nieodpowiednio szybko leczone jest zagrożeniem życia. Z tego powodu warto szczepić dzieci zgodnie z powszechnym harmonogramem. 

Wśród szczepionek stosowanych od lat znajduje się ta chroniąca przed zakażeniem bakterią Haemophilus influenzae, która najczęściej wywołuje ten rodzaj zapalenia krtani. Podgłośniowa infekcja przebiega zwykle łagodniej, choć czasami może zaskoczyć nieprzewidywalne pogorszenie stanu dziecka.

Zapalenie krtani – powikłania 

Ostre zapalenie krtani najczęściej ustępuje samoistnie po kilku dniach. Czasem jednak może ono przejść w zapalenie przewlekłe. Niekiedy w wyniku choroby dochodzi do rozwoju zwężenia krtani czy zaburzenia funkcjonowania strun głosowych. Wirusowe zapalenia mogą również ulec nadkażeniu bakteryjnemu, co dodatkowo wydłuża i komplikuje proces leczenia i powrotu do zdrowia.

Bibliografia: 

¹ Gajewski P. Interna Szczeklika. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.
² Ibidem.
³ Ibidem.
⁴ T. Lissauer, W. Carroll. Pediatria Lissauer. wyd. 5, red. A. Milanowski, Edra Urban 2019.
⁵ Ibidem.