Każdego dnia używamy gardła nieskończoną ilość razy. Ważne jest więc, aby wiedzieć, w jaki sposób o nie dbać, aby doświadczać z nim jak najmniej problemów. Jak wygląda zdrowe gardło i co odróżnia je od gardła chorego? Jak dbać o gardło i struny głosowe na co dzień? Wyjaśniamy.

Spis treści:
Jak wygląda zdrowe gardło?                                                                        
Jak dbać o gardło?                                                                                       
Nawilżaj błonę śluzową gardła                                                               
Pij odpowiednią ilość płynów                                                                 
Zadbaj o odpoczynek                                                                             
Unikaj substancji drażniących                                                                
Oszczędzaj głos                                                                                     
Unikaj infekcji                                                                                         
Zdrowe gardło – o czym warto pamiętać?                                                    

Jak wygląda zdrowe gardło?

Zdrowe gardło ma jednolity, jasnoróżowy kolor błon śluzowych. Takie zabarwienie świadczy o braku stanu zapalnego, obecnego m.in. w przebiegu różnorodnych infekcji. Śluzówka powinna być również odpowiednio wilgotna, co świadczy o prawidłowej funkcji ślinianek i dobrym nawodnieniu organizmu. Najlepiej również, gdy na tylnej ścianie gardła nie jest widoczna wydzielina, która może spływać np. w przebiegu przewlekłych zapaleń zatok.

Jak jeszcze wygląda zdrowe gardło? Śluzówki gardła zdrowego pozbawione są uszkodzeń, nalotów, nadżerek, owrzodzeń i aft. Dodatkowo w jego obrębie nie powinny być widoczne żadne pęcherzyki, plamki czy krostki, które mogą świadczyć o toczącej się infekcji wirusowej bądź bakteryjnej. Zdrowe gardło nie wywołuje również bólu oraz nie sprawia problemów z przełykaniem i mówieniem. Struny głosowe powinny działać prawidłowo, bez oznak chrypki.

Jak dbać o gardło?

Pielęgnacja gardła powinna obejmować jego nawilżanie, ochronę przed czynnikami zewnętrznymi oraz wsparcie w regeneracji. Niezwykle istotną rolę pełni tutaj nasz styl życia. Właściwa dieta, odpowiednie nawodnienie organizmu, ochrona przed infekcjami i niestosowanie używek może pomóc w dbaniu o utrzymanie zdrowego gardła.

Nawilżaj błonę śluzową gardła

Nawilżanie to podstawa, aby przez długi czas cieszyć się zdrowym gardłem. Właściwe nawilżenie śluzówek wspomaga procesy połykania, zmniejszając ryzyko zachłyśnięcia się czy zatrzymania kęsów pokarmowych. Odpowiednie nawilżenie strun głosowych zmniejsza ryzyko ich podrażnienia oraz rozwoju problemów z mówieniem. Szczególnie tyczy się to osób, które na co dzień pracują głosem – nauczycieli, lektorów.

Na rynku dostępnych jest wiele produktów, które pomagają odpowiednio nawilżyć gardło na co dzień. Większość z nich ma postać aerozoli, syropów bądź pastylek do ssania. Zawierają one m.in. naturalne ekstrakty (np. z porostu islandzkiego, korzenia prawoślazu), ksylitol, glicerynę, oleje czy kwas hialuronowy. Wszystkie te substancje wspierają nawilżenie, ograniczają podrażnienia oraz wspomagają prawidłowe funkcjonowanie wszystkich elementów gardła.

Pij odpowiednią ilość płynów

Jak dbać o gardło i struny głosowe? Można to robić, pijąc każdego dnia odpowiednie ilości płynów. Zatem wbrew pozorom nie potrzeba wymyślnych preparatów, aby zadbać o zdrowe gardło. Wystarczy woda, którą zapewne każdy z nas ma w swoim domu. Właściwe nawodnienie pomaga nawilżyć błonę śluzową gardła. Woda jest również podstawowym składnikiem śliny.

Zadbaj o odpoczynek

Odpowiednia ilość odpoczynku w ciągu dnia jest niezbędna dla organizmu z bardzo wielu powodów. Jednym z nich jest to, że odpoczynek sprzyja właściwemu nawilżeniu gardła (w czasie aktywności mówimy, co przyczynia się do wysuszania śluzówek). Wspiera również jego prawidłowe funkcjonowanie oraz procesy regeneracyjne nabłonka błony śluzowej.

Unikaj substancji drażniących

Jak jeszcze dbać o gardło? Aby długo cieszyć się zdrowym gardłem, warto na co dzień unikać kontaktu z potencjalnie szkodliwymi i drażniącymi substancjami. Mogą to być m.in.:

  • drobiny pyłu, sadzy, piasku, metali ciężkich, lotne związki organiczne, które wchodzą w skład smogu;
  • pyłki roślin i alergeny zwierząt, które mogą dawać reakcje alergiczne i być przyczyną m.in. zaczerwienienia i drapania w gardle;
  • związkami znajdującymi się w farbach stosowanych w fabrykach tekstylnych;
  • pary metali, m.in. miedzi, cynku, magnezu, kadmu, żelaza, glinu, arsenu, selenu, na które narażeni są pracownicy hut metali;
  • chemikalia znajdujące się w środkach dezynfekcyjnych czy płynach do sprzątania[1].

Do spadku nawilżenia może się przyczyniać również palenie papierosów i e-papierosów. W dymie tytoniowym znajduje się ok. 4000 związków chemicznych, które mogą szkodliwie wpływać na gardło. Dodatkowo zawarty w liquidach do e-papierosów glikol propylenowy sprzyja chrypce i podrażnieniom[2]. Podobnie w skutkach działa przewlekłe nadużywanie alkoholu.

Oszczędzaj głos

Rada ta skierowana jest przede wszystkim do osób, które na co dzień pracują głosem – nauczycieli, wykładowców, telemarketerów, prawników, sprzedawców i wielu innych. Wiadomo, że w sytuacjach zawodowych często ciężko jest oszczędzać głos. Jednak w czasie przerwy i relaksu pamiętaj, aby dać swoim strunom głosowym odpocząć. Nadwyrężone gardło może być przyczyną chrypki i podrażnień.

Unikaj infekcji

Sezonowe infekcje wirusowe i bakteryjne bardzo często są przyczyną zaczerwienienia, bólu, obrzęku gardła oraz chrypki. Jak dbać o gardło i struny głosowe w czasie zakażenia? W pierwszej kolejności najlepiej jest im zapobiegać poprzez dbanie o właściwą higienę. Częste mycie rąk (obowiązkowo przed posiłkami oraz po wizycie w toalecie), codzienne mycie ciała oraz zmiana bielizny to podstawy, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko rozwoju infekcji.

Zdrowe gardło – o czym warto pamiętać?

Chcąc na długo zachować zdrowe gardło, warto więc dbać na co dzień o odpowiednie nawilżenie gardła. Ważne jest również unikanie narażenia na czynniki potencjalnie drażniące. Jak jeszcze dbać o gardło? Właściwa higiena gardła pomoże zmniejszyć ryzyko infekcji, które często wywołują zaczerwienienie, ból, obrzęk i inne nieprzyjemne dla gardła objawy.


[1] Witkowska A., Wiszniewska M., Walusiak-Skorupa J., Rare occupational respiratory diseases, „Medycyna Pracy” t. 71 nr 1 (2020), DOI: https://doi.org/10.13075/mp.5893.00895, http://medpr.imp.lodz.pl/pdf-111672-45963?filename=Rare%20occupational.pdf.
[2] E-Cigarettes, Vaping, and Your Throat – Orlando ENT [na:] „Orlandoent.com”, https://www.orlandoent.com/blog/e-cigarettes-vaping-and-your-throat/, 2023 r., dostęp 25 listopada 2023 r.